Özümüzə qayıdacıq

O qədər qəliz, mənasız şeylərlə doldurmuşuq ki, gündəlik yaşamımızı. Heç vaxtımız olmur 5 dəqiqə özümüznən oturub çay içməyə. Yolda gedəndə, pilləkanları qalxanda, kimisə gözləyəndə keçirdiyimiz vaxtlardakı kimi, dincəlməyə ayırdığımız zamanlarda da hökman günümüzü dolduran o mənasız şeylərlə məşğul edirik beynimizi.

Beyinin durğunluq halı

5-cə dəqiqə beynimizi durdurub özümüzə vaxt ayıra bilsək, bəlkə də hər səhər yuxumuza haram qatıb qaça-qaça arxasına düşdüyümüz bir çox şeyin mənasız olduğunu görə bilərik. Daha çox pul qazanmağa, daha yaxşı maşını seçməyə, daha gözəl mebeli almağa və ya ən bəsitinnən bu gün daha fərqli görünmək üçün hansı paltarları geyinəcəyimizi qərar verməyə sərf elədiyimiz vaxtı bir oturub hesablayın. Kimə lazımdı bütün bunlar? Bizim özümüzə? Doğurdan da səhər kiminsə sizə - "Bu gün çox gözəl görünürsən"deməsi ruhunuzu qidalandırır mı ki? Keçicidir axı bunlar. Yetərsizlik sıxıntısıdır, özümüz özümüzə yetmirik.

28 yaşım olur, mən hələ də bir dəfə olsun atamı bir yerə dəvət eləməmişəm. Bunun fərqinə varanda yadıma heç tanımadığım insanlarla oturduğum yığıncaqlar, çox da önəmi olmayan insanlarla keçirtdiyim günlər yadıma düşdü. Sora da baxırsan ki, yanındakı ən önəmli adama ildə 1 saatını belə qıymamısan. Bu azmış kimi, xoşbəxt olmaqdan danışırsan. "Niyə daxili rahatlığımız yoxdu?" deyə düşünürük hələ də..

Səhər tezdən durub bazara gedib hər satıcı ilə 3-5 cümlə zarafat edib, günorta yeməyinə birşeylər alıb, evdə bütün həvəsinlə ən yaxşı bacardığın yeməkləri bişirib, günortaya da ən sevdiyiniz dostlarınızı çağıranda alacağınız zövq, maaş günü aldığınız rahatlıqdan 10 dəfə artıq olacaq! Bi yoxlayın. Bu gün ilə yaşamaq deyəndə çox vaxt səhv salırıq işin əslini. Bu gün ilə yaşamaq, bu gün son günündür kimi yaşamaqdı, ən sevdiyin işləri ertələmədən etmək deməkdi. Çox düşünməmək deməkdi. Qorxuları kənara qoya bilmək deməkdi. Xoşbəxtliyin bədəlini ödəməyə hazır olmaq deməkdi.

Daxili rahatlıq-başqa söznən desək- xoşbəxtlik ucuz tutulası bir şey deyil. Maaşınıza, təzə mebelinizə, bahalı pencəyinizə və ya brend saatınıza nə qədər dəyərlə yanaşırsızsa, onnan çox daha böyük dəyərlə öz daxili rahatlığınıza yanaşmalısız. Yoxsa nə o saat, nə o mebel, nə də pencək sizi rahatlatmayacaq.

Özümüzü düşünə düşünə maddiyyatı unudacıq, maddiyyatı unuda unuda özümüzə qayıdacıq! Onda anlayacıq niyə və nə üçünük!

Xoş günlər!

QEYRİ-MƏHSULDAR GÜNÜ XİLAS ETMƏNİN ƏN AZ 6 ÜSULU

Hər birimizin tonlarla işin öhdəsindən gəlməli olduğumuz halda, gün ərzində heç bir faydalı işlə məşğul olmadığımız vaxtlarımız olub. Əslində bitirməli olduğumuz işlər sırasında bu qədər vacib punktların olmasına baxmayaraq, heç birisinə heç başlanılmaması çox gərgin haldı. Bu sadəcə işdə deyil, şəxsi həyatda da əhval ruhiyəmizin aşağı düşməsinə, gərəksiz stresin yaranmasına və hətta pis hallarda sağlamlığımızın korlanmasına belə gətirib çıxardır.
Belə günlərdə hər şeyi kənara atıb, evə gedib dincəlib səhəri gün yeni nəfəslə işə başlamaq ən uyğun çarə görünsə də, həmin günü xilas etmənin ən azı 6 kiçik ümidi var: 

Qarmaqarışıqlığı aradan qaldırın:

İş masanızın səliqəsiz halda olması sizin faydalılıq iş əmsalınıza ciddi şəkildə təsir edir. Belə ki, fərdi-məhsuldarlıq üzrə ekspert Peggy Duncan deyir: "Bir işin ortasındaykən masanızın üzərində sizə lazım olan hər hansısa bir məlumat parçasını axtaranda onu tez tapa bilməmənin stresi və bu azmış kimi sizə hal-hazırki iş üçün lazım olan materialı axtararkən tam başqa, ama çox vacib bir işin sənədləri ilə qarşılaşmanız və o işi də hələ də bitirməmənin stresi sizi hazırki işinizdən istər-istəməz ayırır. Fikrinizin dağılmasına və çox hallarda əlinizdəki işi yarımçıq buraxaraq başqa bir işlə məşğul olmanıza səbəb olur."
İş masanızın səhmana salınması prosesini sərbəst olacağınız yağışlı bir günə təxirə salmayın. Hər gün bunun üçün ayıracağınız kiçik zaman dilimi işlərinizin səhmana düşməsinə və hər zaman gözünüzün önündə real və açıq-anlaşılan "görülməli işlər siyahınızın" olmasına yardım edəcək.

Günün əvvəlini asan başlayın:

İş otağınıza girər girməz gərginlik yaranmasın deyə gününüzü kiçik və tez həll edilə bilən tapşırıqlarla başlayın. Bu sizə bir çox öhdəliklərinizin qarşısında "Görüldü" işarəsini qoymanıza kömək edəcək və bu vəziyyətdən duyduğunuz məmnunluq sizi ruhlandıracaq, beyninizi müsbət aura verən pozitiv endorfinlərlə dolduracaq. Ancaq xanım Duncan bir mövzuda uyarı etməni də unutmur: " Əmin olun ki, siz gününüzü bütövlükdə bu növ kiçik və daha az əhəmiyyətli tapşırıqlarla doldurmayasınız. Sizə günün sonunda pul qazandıran mühüm işlər sizi gözdüyür."

Bir tapşırığı seçin:

Başarı-artırma üzrə ekspert Les Taylora görə, görülməli işlər siyahısını "uğur siyahısı"na çevirməniz sizin biznes effektivliyinizi artıracaq.  Özünüzə sual verin: "Əgər bu gün biznesimi biraz daha irəli aparmaq üçün sadəcə bir işin öhdəsindən gəlmək imkanım olsaydı, bu iş nə olardı?". Ən uyğun və sizə ən çox qazandıracaq işi diqqətlə seçin və bütün fikrinizi o işin tamamlanmasına yönləndirin. Əgər e-mail bildirişləri və facebook səhifəniz sizin məhsuldarlığınızı aşağı salacaqsa, onlardan azad olun. 

Ssenarini dəyişin:


Daimi ofisinizi tərk edib fərqli bir məkana keçid etməniz beyninizin müəyyən mənada gündəlik limitlərdən azad olaraq daha geniş aspektdən məsələlərə yanaşmasına kömək edəcək. Məsələn, bəzən bilgisayarınızı özünüzlə götürüb sevdiyinizi bir kafeyə gedin, və ya boş olan bir iclas otağını seçin. 


15 dəqiqənizi ayırın:

Başlayacağınız bir işə kəsintisiz olaraq 15 dəqiqənizi ayırın və o müddətdə sadəcə o proyekt haqqında düşünün. Bu sizə qısa zamanda nə qədər çox işi bitirə biləcəyinizi sübut edəcək və sürətli şəkildə siyahınızdakı növbəti işlərə keçməyə kömək edəcək.



Pozitiv əhval ruhiyyənizi qoruyun:

Taylor deyir ki, gününüzü mənfi bir notla başlamanız qeyri-məhsuldar bir günə imza atmanın ən uğurlu başlanğıcıdır. Xəbərimiz olmadan səhər izlədiyimiz xəbərlər verlişindəki mənfi şeylər süur-altı olaraq bizə neqativ yöndə təsir edir. Buna görə də gününüzün ilk saatlarını ən çox pozitiv enerji aldığınız şeylərlə başlayın, son saatlarını isə həmin günün hesabatı ilə bitirin. Bu sizi məhsuldar bir sabaha hazırlayacaq. 

Sizin qınınız var?

Nə millətçi nöqteyi nəzərdən yanaşmayın bu yazıya, nə də mühafizəkar düşüncə tərzi ilə. Məsələ kimlik məsələsidi.

Dil öyrənmək, başqa ölkələri gəzib inkişaf etmiş cəmiyyətlər, sistemlər görmək yaxşı şeydir. Ama bu insanın kimliyini heç vaxt danmağa və ya onnan utanmağa yol açmamalıdı məncə. "Azərbaycanlı olduğumnan utanıram" ay nə bilim, "Səhv yerdə doğulmuşuq"...

Bəli, yaşadığımız cəmiyyətin çoxlu natamamlıqları var, olmasını istədiyimiz kimi deyil bir çox şey. Ama 3 kitab oxuyub, 4 ölkə gəzib, 1 dil öyrənənnən sora kimsə mahiyyətcə artıq ali səviyyəyə yetişmiş olmur. Bu bir prosesdir, ya bu prosesdə əsl xarakter göstərib hər gün şikayət dolu statuslar, şərhlər paylaşmadan davanız üçün əlinizdən gələni səbrlə edərsiz, ya da sikdir olub gedərsiz bu ölkədən! "Gedə bilmirəm, bacarsam ilk təyyarəylə gedərdim" deyənlərə mən şəxsən kömək edərəm. Amerikaya vizanız məndən! Rədd olun gedin, biz işimizi bilək.

Əgər razı deyilsizsə, sizə 3 misal çəkəcəm:

XXci əsrin ortalarında Amerikada ofis, dövlət müəssisələri, banklar, restoranlar, barlar və digər qapalı məkanlarda siqaret çəkilirdi. İnsanlar əllərindəki zibili çox rahat şəkildə küçəyə atırdılar. Və hətta bunu o zamanın filmlərində gizlətməyə belə çalışmırdılar. 1940cı illərdən bəhs edən bir filmdə təbiətdə kampa gedən bir ailə qalxdıqdan sonra oturduqları həsir üzərindəki pivə qablarını və s. zibilləri yerə çırpıb maşına minib evə yollanırlar.

XXci əsrin ikinci yarısında belə Amerikada zəncilərə insan kimi yanaşılmırdı, hətta zəncilər ağların getdiyi barlara, restoranlara buraxılmırdı. Ən çirkin işlərdə istismar edilirdilər. Demək olar ki, bütün dövlət orqanlarında haqları tapdalanırdı, rahat şəkildə küçənin ortasında günün günorta çağı bir ağdərili tərəfindən güllələnirdilər.

Girin internetdə araşdırın və 20-30 il bundan əvvəl Amerika və ya Avropada tıxaclar zamanı maşınların siqnal verdiklərini, bir xətdən digərinə keçdiklərini, piyadaların harda gəldi özlərini yola atdıqlarını görəcəksiz.

Hə nə oldu? Bu insanlar şüurlu şəkildə özlərini yavaş yavaş düzəltməyə başladılar. Nə zamandan bəri ? Ölkədə hər kəsin təhsilə əli çatandan, insanların mənəvi dəyərləri yaranandan bəri! Nə qədər zaman aldı bu onlarda ? 30 il, 40 il... hətta bir çoxlarında 50 il belə! Bizim vətəndaşların, yolda gördüyünüz siqnalın üstünə çıxanların, maşının pəncərəsinnən su qabı fırladanların, metroda tərbiyəsizlik edənlərin çoxusu nə sizin gördüyünüz təhsili görüb, nə də ailədən mənəvi dəyərlər qazanıb. Böyük mənada götürsək bu onların səhvi deyil. Ancaq bizim təhsil şansımız olub, və biz bu şansı sonrakı nəsilə elə bir geniş şəkildə ötürməliyik ki, 10 il irəli aparaq prosesi. Bu qədər sadədir məsələ.

Mən şəxsən özümü öz qohumlarımdan məsul bilirəm. Sizi əmin edirəm ki, yaxın qohumlarımdan kimsə nə küçədə üstünüzə tüpürə, nə bir xanıma söz ata, nə kiminsə haqqını tapdalamağa cəhd edər! Təbii ki, mənim sayəmdə deyil, ama bunda az da olsa mənim, valideyinlərimizin rolu var. Odur ki, ingilis dilində statuslar yazıb özünüzü sanki "Biz bunlardan deyilik!" deyərcəsinə bomba göstərməyə çalışmayın. Mahiyyətimiz aşikardır! Əl verib iş görün! Özünüzə hörmətiniz olsun! Heç bir Amerikalı və ya İngilis sizə, sizin millətinizin (sağlam və təfəkkürlü halında) verəcəyi qədər dəyər verməz! Verər deyirsinizsə, yenə də təkrar edirəm, yaxşı yol sizə!

Necə deyim ki, incimiyəsiz ?

Bir neçə həftə əvvəl bir iki nəfərin Youtube-da videolarını izlədim. Sora iki gün özümə gələ bilmədim. Sora da dedim ki, sakitləş şampion, bir gün oturub bir yazı yazarsan, ürəyün soyuyar.

Şəxsi PR

Odu ki, sözümü aydın adresliyirəm: "mənim həyat hekayəm, mənim uğur açarım, mən necə bunu bacardım, mən elə evləndim, mən belə xoşbəxt olmağa layiqəm" və bənzəri başlıqlar altında olan bütün "yaradıcılıq məhsulları"nın müəlliflərinə! Güya insanlara hansısa bəşəri dəyərlər və həqiqətlər barəsində (duyqusala bağlayan və ya şəxsiyyətə pərəstişə çevrilən) məsləhətlər verməkdi məqsədiniz, ama əsl səbəbi gizlətməyi bacarmırsız belə! 20 dəqiqəlik video boyu, MƏN MƏN MƏN (rusiyada belə universitetə girdim, Amerikada belə Harvardı dağıtdım, kvant fizikasının atası mənəm bir də sevgilim asistentimdi), sonda güya sıvama bölümü: BƏS SİZ HƏYATINIZI NECƏ QURURSUZ?
- AY SAXTAKAR, BAYAQDAN 20 DƏQİQƏDİ HƏYATIMIZIN NECƏ POX GÜNDƏ OLDUĞUNU GÖSTƏRMƏYƏ ÇALIŞIRSAN, indi isə birdən birə güya dərs vermək fikrinə düşdün?


Xeyr cənablar, sizdə cool-suz! Sizin həyatınız da əladı! Sadəcə bəlkə biraz məlumatsızlıq var. O da ki, asanlıqla həll olan məsələdi. Həyat nümunəsi olmaq isə uşaq işi deyil. Mən başa düşmürəm, hardan götürüllər bu qədər cəsarəti - çıxıb özündən belə razılıqla danışıb, onlar kimi olmağa dəvət eləyillər insanları (birbaşa və ya dolayı yollarla)! Hətta bunu edərkən o qədər təkəbbürlə edillər ki, nə qədər anlatsam azdı. Halbuki səslərinə elə bir titrəyən qorxu olur ki, söhbətin içinə etmək, axırda alqışları qazana bilməmək qorxusu.

Kult-lara ilişib qalmayın. Əsasən də (hər kəsə aid etmirəm) xaricdə oxuyub ya da bir iki aylıq kursa filan gedib gələn, ya da heç gəlməyib orda qalan qızların və oğlanların romantizm dolu həyat hekayələrinə. Özünüz olun, biraz Google-u tez tez istifadə etməyə çalışın, hər gün yeni nələrsə öyrənməyə çalışın, düzgün xəbərləri oxuyun hər gün, düzgün saytları izləyin və bunu edərkən paylaşmağa çalışın, və dostlarınızı da belə etməyə çağırın. Qəşəng adətlər yaratmağa başlayın. Nə bilim, məsələn vicdanlı olun! Şəxsiyyətinizi oluşdurun! Metroda, avtobusda yanınızda oturan adamla nəsə müzakirə etmədən ayrılmayın məsələn! Nəyi pisdi ki?! Onlardan daha çox səmimi həyat dərsi alacaqsız, nəinki o "video"lardan …

Xətriniz dəyərlidi, inciməyin!

Bizdə zaman dayanıb!

Bütün millət, dövlət və ya dövlət olmağı bacarmamış milli azlıqlar üçün zaman bu və ya digər şəkildə keçir, bizim insanlar üçün vaxt sanki dayanıb. Sabir, Axundov, Abdulla Şaiq və s.lərin əsərləri hələdə meydan sulayır.

Sabir deyib deyəcəyini, bizdə özümüzü qoymuşuğ arsızlığa. Əcaib vəziyyətdi, bəlkə bu misraları oxuyan vətəndaşlarmızın çoxu ağız dolusuyla problemin hələdə aktual olduğunnan danışıb özünü qoyur artistliyə, güya havanı korlayan bu deyil.

Bu gün hindistanlı bir professorumuz "Mədəniyyət Fərqləri" mövzusunda danışanda mədəni müxtəlifliyin çox yaxında olduğunu, ailələrin içindən başladığını dedi. Çox aşkar həqiqətdi, biz uzağa gedirik. Öz eybəcərliklərimizi siyasətçilərdən tut, sistemlərə qədər hər kəs və hər şeyin ayağına yazırıq. Eybəcər sizsiz, bizik, mənəm, fərdlərdi!

Bu gün metroda bir orta yaşlı vətəndaş iti ilə içəri girdi, keçib oturdu, it də yanında dayanıb sahibinin üzünə baxdı. Sahibi başı ilə yüngülcə işarə elədi, it oturdu. Metroya bəlkə 15-ə yaxın qız və oğlan girdi və düz onların qarşısında və yanında əyləşdi, nə it narahat elədi onları, nə onlar artistlik edib hay-küy saldılar.

Pay atonan ha! Bunlar iti də öyrətdilər, bizim gönümüz qalındı ki, qalın!

Təhsilsiz hara gedirik belə?!

Fikrimi verməm əbəs siz kimi nadanlara,
Sövq edəsiz oğlumu bir para hədyanlara,
Çünki xəyanətçisiz cümlə müsəlmanlara,
          Mənzilınizdir səqər, oxutmuram, əl çəkin!
          Eyləməyin dəngəsər, oxutmuram, əl çəkin!
          Dinə zərərdir, zərər, oxutmuram, əl çəkin!
(Mirzə Ələkbər Sabir)